Groter rendement door digitaal inzicht

12 januari 2023 Linda van ’t Land istock

Ondernemen op onderbuikgevoel en kennis van de markt heeft generaties versspecialisten ver gebracht. Maar anno 2023 is dat niet langer voldoende. Door middel van digitalisering en sturen op data worden consumenten beter bediend, processen efficiënter ingericht en omzetten vergroot.

Veel mkb-ondernemers zijn elke dag bezig met het behalen van hun omzet en hebben daardoor simpelweg onvoldoende tijd om zich echt te verdiepen in de kansen en bedreigingen van digitalisering.” Dat zegt Marcel Lambregts, sectormanager Food bij de Rabobank in een artikel uit april 2022 op de website van de Rabobank. Hij toont begrip voor de focus op het genereren van omzet, maar ziet dit tegelijkertijd als een gemiste kans voor het mkb. “De wereld om ons heen verandert razendsnel. Klanten gedragen zich niet meer als vijf jaar geleden. Ze bestellen steeds vaker online, vragen om producten en diensten op maat en stellen eisen op het gebied van duurzaamheid. Businessmodellen van ondernemers die niet meebewegen, staan hierdoor onder druk en COVID heeft deze trend alleen maar versneld.”

Wat is digitaliseren?

Digitaliseren is minder ingewikkeld dan het soms misschien lijkt. Ondernemers die
gebruik maken van een webshop of sociale media zijn bijvoorbeeld al begonnen. “Digitalisering is het omzetten van analoge informatie in een digitale vorm”, legt de Kamer van Koophandel uit in een blog. “Je deed bijvoorbeeld eerst nog handmatig werk, maar laat dit nu door een computer doen. Hiermee creëer je informatie in een digitale vorm: data. Computers kunnen data zorgvuldiger en sneller verwerken dan mensen. En je kiest zelf hoe ver je wilt gaan met computers en machines.”

Dat onderschrijft ook Roy Meenderink van Delaware, een gerenommeerd ERP-leverancier in de voedingsmiddelenindustrie. “In de foodsector is men nog relatief huiverig voor het delen van data, bijvoorbeeld via machines. Maar juist die data zorgt ervoor dat de leveranciers van machines deze kunnen optimaliseren. Alles wat jij aanschaft, is verbeterd en vernieuwd op basis van data van vorige gebruikers. Het is dus heel relevant om je data te delen.”

Voordelen digitalisering

Met behulp van digitalisering kunnen versspecialisten:
• processen versnellen (en daarmee kosten besparen);
• diensten verbeteren (dus omzet verhogen);
• inzichten verkrijgen (en op basis daarvan betere beslissingen nemen);
• sneller delen (wat helpt bij transparantie en nieuwe verdienmodellen).

Bron: rabobank.nl


Digitaliseren, automatiseren en mechaniseren: het zijn volgens Meenderink allemaal stappen op dezelfde weg naar een efficiëntere bedrijfsvoering en het verbeteren van werkprocessen. “Digitalisering is een middel om slimmer te ondernemen. Door handwerk te vervangen door techniek maak je minder fouten, werk je efficiënter en bespaar je geld. ICT en nieuwe technologie helpen je groeien op het gebied van omzet, winst, tijdsbesparing en klanttevredenheid. Je kunt meer doen met hetzelfde aantal mensen of hebt wellicht minder mensen nodig om hetzelfde te blijven doen. Denk aan robotisering van inpakwerkzaamheden: daar kunnen we zo langzamerhand echt geen arbeidskrachten meer voor vinden, dus het is heel plezierig dat bepaalde repeterende werkzaamheden door robots of computers worden overgenomen.”

Lagere kosten, hogere omzet

ERP staat voor Enterprise Resource Planning. Met resources worden de middelen van een onderneming (enterprise) bedoeld, zoals producten, kapitaal, voorraad en personeel. “Een ERP-systeem is een softwarepakket dat belangrijke informatie van verschillende bedrijfsafdelingen bij elkaar brengt”, legt Jeantine Holtslag van CSB System Benelux uit. Het bedrijf startte in 1981 met de ontwikkeling van software voor productcalculatie en receptuuroptimalisatie in de vleesindustrie en is daarmee de allereerste aanbieder van gespecialiseerde IT-oplossingen in de voedingsmiddelenindustrie. “Met een ERP-pakket, in ons geval CSB System genaamd, kunnen ondernemers bedrijfsprocessen automatiseren, waardoor kosten worden verlaagd en de productiviteit wordt verhoogd. Een ERP-systeem helpt ondernemers ook om optimaal in te spelen op de wensen van hun klanten. Actuele gegevens over productie, in- en verkoop, logistiek en administratie kunnen worden gekoppeld, zodat processen automatisch worden aangestuurd en dus efficiënter verlopen.”

Omzetten van data naar digitaal inzicht leidt tot optimalisatie van kostenbesparingen en daarmee een verhoging van de winstgevendheid. Bovendien zorgt het op deze wijze verwerken van bedrijfsinformatie voor transparantie. “Goed voor de traceerbaarheid en voedselveiligheid van je producten, maar zeker ook voor de mogelijkheden om in te spelen op klantbehoeftes”, aldus Holtslag. “Wettelijke regels en brancheregelgeving worden steeds belangrijker, net als de eisen van consumenten.”

Digitale communicatie op de winkelvloer

Jasper van der Heijden richtte zeventien jaar geleden Heiba Service op: een reclame­bureau voor digitale communicatie van mkb-ondernemers. “Onze inspiratie lag op Times Square in New York”, lacht hij. “Wij zagen grote kansen voor digitale communicatie in winkels. Destijds stond de introductie van schermen in de winkel nog in de kinderschoenen; inmiddels is de acceptatie hoog.” En dat is niet zo vreemd: producten die via het scherm worden getoond, worden aanzienlijk vaker verkocht. “Als je tenminste de juiste producten toont zoals kaasstengels of een worstenbroodje, die een echte impulsaankoop zijn. Een aardbeienslof voor acht personen: daarvoor is een aanbieding op het scherm minder geschikt.” Van der Heijden noemt het scherm een waardevolle aanvulling op de medewerkers. “Je vergroot de kans op bijverkoop, ook als je winkelmedewerkers druk of minder oplettend zijn. Belangrijk is natuurlijk wel dat je foto’s en filmpjes gebruikt waarvan het water je in de mond loopt en dat je aan het beeldmateriaal de juiste sfeer en identiteit geeft. Daar zorgen wij wel voor!”


Ook Meenderink wijst op de wensen van consumenten. “Consumenten eisen in toenemende mate informatie van hun leveranciers. Transparantie is het toverwoord. Door processen te digitaliseren kun je via labels en QR-
codes op verpakkingen informatie delen over ingrediënten, nutritionele waarde of de impact op het klimaat.” Hij noemt als voorbeeld een QR-code op de verpakkingen van kalfsvlees: wie de code scant, kan bij de boer in de stal kijken en zien waar het kalf is opgegroeid. “In de toekomst gaan we waarschijnlijk nog veel meer van dit soort informatie delen. Bijvoorbeeld ook over hoe lang iets ergens opgeslagen heeft gelegen of wie er aan je product heeft gewerkt.”
Investeren in digitalisering kost altijd geld. Soms valt gemakkelijk terug te rekenen wat het oplevert: bijvoorbeeld wanneer er een arbeidskracht minder nodig is om het werk gedaan te krijgen. Zaken als een groter consumentvertrouwen of een professionele uitstraling naar de markt zijn moeilijker te verwaarden, maar leveren wel degelijk geld op – zeker op de langere termijn.

Nieuwe generatie

Meenderink ziet dat met name de nieuwe generatie ondernemers openstaat voor digitalisering. “Zij vragen zich voortdurend af hoe processen of activiteiten slimmer, sneller of met minder mensen kunnen. Zij vinden het vaak ook leuk om zich hierin te verdiepen en de mogelijkheden te verkennen.” Een paar belangrijke tips heeft hij wel: “Maak het niet te groot. Voer veranderingen op het gebied van automatisering en digitalisering gefaseerd in. Zo spreid je de investeringen en heb je zo snel mogelijk rendement. Ten tweede: betrek je mensen hierbij. Vaak bepaalt het management, maar de medewerkers bepalen uiteindelijk het succes. Als je niet met hen deelt waarom je iets doet en waar je heen wilt, krijg je hoe dan ook weerstand. En tot slot: zorg dat je de basis op orde hebt. Gebruik niet meerdere systemen en applicaties naast elkaar in de verwachting dat je die nog wel aan elkaar gaat knopen. Als wij ergens aan de slag gaan, maken we eerst een zogenaamde blueprint: een processcan van de interne gang van zaken. Vaak vragen we dan waarom mensen iets op een bepaalde manier doen en welk doel zij ermee voor ogen hebben. En met het antwoord ‘Omdat we dat hier al twintig jaar zo doen’ nemen wij geen genoegen! Zorg dat je heel goed weet wat je wel of misschien juist helemaal niet nodig hebt aan data en bedenk wat je met die informatie wilt. Op basis daarvan maak je een stevig fundament en breid je je systeem gaandeweg steeds verder uit.”

Derde verkoopkanaal naast toonbank en webshop

Bizerba biedt totaaloplossingen voor de ambachtelijke levensmiddelensector en de voedingsmiddelenindustrie. “Van slimme weegapparaten en snijmachines tot etiketeeroplossingen, allemaal gekoppeld aan moderne softwaremanagementsystemen”, zegt Paul te Velthuis, salesmanager retail solutions. Recent introduceerde Bizerba de bestelmodule My Order: een derde verkoopkanaal naast toonbank en webshop. “My Order werkt vanaf de winkelweegschaal, tablets of een bestelzuil in de winkel”, laat Te Velthuis zien. “Klanten kunnen zo zelf een bestelling plaatsen: ze selecteren de producten naar keuze en voeren hun klantgegevens in. Daarna lopen ze door naar de toonbank om hun bestelling mee te nemen. Vergelijk het met de bestelzuilen die bij McDonald's staan. De klant wordt snel en efficiënt geholpen en je hebt minder personeel nodig.” Bang dat het van een dergelijke service onpersoonlijk wordt in versspeciaalzaken, is Te Velthuis niet. “Niet iedere klant zit om een kletspraatje verlegen. En het mooie is dat je My Order naast de gewone toonbankverkoop kunt aanbieden.”

Altijd op de hoogte blijven?