Een tekening van de beoogde verpakking waarvan het exacte materiaal en de dikte nog definitief moeten worden vastgesteld.
VERPAKKINGEN | Albert Heijn, ALDI, Carrefour, Colruyt, Delhaize en Lidl hebben de handen in elkaar geslagen met de Reusable Packaging Coalition, een samenwerking die verdere opties rond hergebruik van verpakkingen zal onderzoeken. Herbruikbare champignonschaaltjes in supermarkt komen eraan
In een eerste proefproject zijn herbruikbare verpakkingen voor champignons in zes winkels in de regio Mechelen te vinden. Naar verwachting is dat begin 2026. De voorbereidingen starten als alles goed is medio 2025. Zodra het subsidiedossier rond is en akkoord start de ontwikkeling en productie van de schaaltjes.
Hiervoor wordt drie tot vier maanden genomen. Ondertussen zullen er in de winkels al wat enquêtes plaatsvinden voor klant en personeel om zoveel mogelijk informatie te vergaren en vooraf te kunnen inspelen op eventuele obstakels.
Afmetingen en materiaal
De Reusable Packaging Coalition zet zich in om hergebruik van verpakkingen op grote schaal te onderzoeken en te standaardiseren. Deze coalitie is ontstaan uit de Green Deal Anders Verpakt, een Vlaams initiatief dat inzet op hergebruik en preventie van verpakkingen.
DeSter produceert de verpakking die in samenwerking wordt ontworpen. Samen met de partners uit het distributieproces is gekeken naar de geschikte afmetingen en materiaalsterkte. Voor de piloottest is gekozen om te werken met schaaltjes van 500 gram en 250 gram. “Dat zijn ook de afmetingen die voor meerdere referenties zouden kunnen werken, ook buiten de categorie van champignons”, aldus de coalitie. “Dat is voor een volgende stap om te evalueren.”
Unieke scanbare code
Elk bakje krijgt een unieke code die op een eenvoudige manier gescand kan worden. Zo kunnen de samenwerkende partijen de traceerbaarheid van elk bakje garanderen en het logistieke proces optimaliseren. “Aan de hand van die data kunnen we ook meten hoe vaak elk bakje effectief opnieuw gebruikt wordt”, aldus de coalitie.
Hoe vaak de herbruikbare verpakking in omloop moet gaan voordat deze als duurzamer wordt gezien, moet blijken uit de resultaten van de test. “Het is belangrijk dat de schaaltjes terugkomen na gebruik om zoveel mogelijk cycli te garanderen. Dit wordt als belangrijke parameter gemeten tijdens de test.”
Statiegeld
Voor het pilootproject is gekozen om statiegeld toe te passen op de herbruikbare verpakking. Dit maakt ook deel uit van de test. Op grotere schaal en op basis van de resultaten van de test zal moeten worden onderzocht of statiegeld nodig is en hoeveel dit dan juist zou moeten zijn. “De prijs van de champignons blijft hetzelfde”, benadrukt de coalitie. “Het enige wat verandert, is dat de consument het statiegeld zal betalen, maar dat wordt ook terugbetaald bij het terugbrengen. De hoogte van het statiegeld wordt tijdens de proefperiode vastgesteld.”
Voor het pilootproject is gekozen om de consument de verpakking te laten terugbrengen in de winkel. “Dit maakt ook deel uit van de test. Op grotere schaal en op basis van de resultaten van de test zal moeten worden bekeken welke infrastructuur er nodig is om verpakkingen op grote schaal terug te nemen en op welke locaties dit het best gebeurt. Partner Kingslize Premium Pizza staat in voor de logistieke oplossingen, met jarenlange kennis in de branche en ervaring uit eerdere projecten voor het uitrollen van herbruikbare pizzadozen.”
De herbruikbare champignonschaaltjes worden industrieel gewassen zodat de producent ze opnieuw kan vullen. Op deze manier kan eenzelfde bakje de logistieke keten meerdere keren doorlopen. Hiervoor is een nauwe samenwerking met champignonkwekers noodzakelijk. De toekomstige Europese wetgeving, Packaging and Packaging Waste Regulation (PPWR), verbiedt namelijk eenmalige plastic verpakkingen voor groenten en fruit onder anderhalve kilogram. De coalitie ziet erop toe dat het nieuwe systeem de houdbaarheid en voedselveiligheid niet in gevaar brengt.
Kloof tussen ambitie en actie
Ondanks de groeiende aandacht voor circulaire economie blijft er een kloof tussen ambitie en actie, constateert de coalitie. “Veel initiatieven stranden door gebrek aan samenwerking en standaardisatie. Samenwerking is essentieel om hergebruik op grote schaal te laten werken en een economisch en ecologisch positief verhaal te creeren. Standaardisatie van verpakkingen is nodig om consumenten mee te krijgen, zodat ze niet hoeven na te denken over waar ze welke verpakking kunnen terugbrengen.” Fost Plus speelt hierin een belangrijke rol. Net zoals ze al dertig jaar werken aan sorteergedrag, zullen ze consumenten helpen kiezen voor herbruikbare alternatieven.
Het proces stap voor stap
• Bakje wordt gevuld en geseald bij de producent.
• Klant koopt bakje met gevulde champignons en betaalt statiegeld.
• Klant brengt het lege bakje na gebruik terug naar een van de deelnemende retailers.
• Bakje wordt opgehaald bij de verschillende locaties door een logistieke partner (Kingslize).
• Bakje wordt gewassen door een specialist (MIVAS) en gecontroleerd op hygiëne.
• Bakje wordt schoon teruggebracht naar de producent.
Startups en grote bedrijven
De Reusable Packaging Coalition omvat zowel grote bedrijven als startups en betrekt ook de sociale economie met het maatwerkbedrijf MIVAS, dat zich sterk inzet op een circulaire toekomst. De partners zijn onder andere Fost Plus (businessmodel & consumentengedrag), Pack4Food (voedselveiligheid), MIVAS (wassen), FME (groenten- en fruitteler), Kingslize Premium Pizza (logistiek), Twintag & M-ECS (software), GS1 (standaardisatie), deSter (verpakking) en de sectorfederatie Comeos.
De coalitie wordt gecoordineerd door Made, expert in design en innovatie, en ondersteund door een brede en diverse groep van experts op het vlak van hergebruik en verpakkingen.
Dit is een artikel uit EVMI 2-2025 met het thema Verpakken. Bekijk hier alle artikelen uit dit nummer.