De markt voor vleesvervangers en andere plantaardige producten groeit enorm. Een groeiende groep mensen wil blijkbaar best wat minder vlees eten als dat hun het gevoel geeft dat ze wat voor de planeet doen. Maar de toenemende aandacht voor vegan zorgt ook voor wat terugslag van stugge vleeseters die zich helemaal niet schuldig willen voelen over hun biefstukje.
Onlangs werden wat woorden besteed aan de vraag of die sojaburger wel zo goed is als het Amazonewoud in brand wordt gestoken om nog meer van die bonen te kunnen telen. ‘Puntje voor de veganisten’, was de ironische reactie van Youp van ’t Hek in zijn NRC-column.
Dat puntje is natuurlijk vooral voor de veesector. Wij hoeven onze lezers niet te wijzen op het feit dat driekwart van de wereldwijde sojaproductie is bestemd voor diervoeder. De veganist verbruikt dan ook flink wat minder soja dan de vleeseter. Volgens het Wereld Natuur Fonds verbruikt iedere Europeaan gemiddeld 61 kilo soja per jaar. Wil je als plantaardige eter aan die hoeveelheid komen, dan moet je elke dag drieënhalve vegaburger naar binnen werken.
Toch doet de Nederlandse diervoedersector het nog niet zo heel slecht. Volgens Nevedi (de Nederlandse Vereniging Diervoederindustrie) is vrijwel alle soja die haar leden importeren duurzaam. In een rapport dat een aantal Europese milieuorganisaties dit jaar publiceerden, staat dat 83% van de door Nederland geïmporteerde soja ‘verantwoord’ is geteeld (volgens FEFAC SSG standaarden). Daarmee doet ons land het beter dan veel andere Europese landen: in Groot-Brittannië staat de teller op 37%, in Duitsland op 45%, in Frankrijk op 19% en in Spanje op 1%. Uit het rapport blijkt echter ook dat het begrip ‘verantwoord’ hier met een korrel zout genomen moet worden. De lat ligt zo laag dat alsnog voor de helft van de door Nederland geïmporteerde soja bos is gekapt. Ook de Nederlandse diervoedersector is dus nog lang niet vrij van ontbossing. In feite doen landen als Finland, Noorwegen en Zwitserland het beter, met respectievelijk 60%, 80% en 82% ontbossingsvrije soja.
De belofte van verschillende multinationals om in 2020 ontbossingsvrije ketens te hebben, zal in de sojasector zeker niet worden gehaald. De bovenstaande cijfers stammen bovendien uit 2018, vóór het presidentschap van natuurpyromaan Bolsonaro. Met een groot handelsakkoord tussen Europa en Zuid-Amerika aan de horizon zullen Nederlandse soja-importeurs hard hun best moeten doen om de cijfers rondom verantwoorde soja de komende jaren niet te laten kelderen.