BLOG | Ik heb er altijd plezier in om lezingen te geven over de ecologische voetafdruk. Ik heb dat nu zo'n 30 keer gedaan waarbij ik vaak de voorwaarde stel dat tenminste 50% van de aanwezigen die voor zichzelf moeten hebben bepaald door een vragenlijst met ongeveer 40 vragen in te vullen. De resultaten hiervan zijn vaak verrassend en het zorgt voor een leuke dialoog tussen de toehoorders.
Het meest opvallend is dat in vergelijking met reizen, apparatuur, kleding en verwarming van het huis, voedsel er vrijwel altijd als hoogste uitkomt. En van dat voedsel wordt ongeveer 70% veroorzaakt door het eten van dierlijke eiwitten. Wereldwijd wordt ongeveer 26% van de opwarming van de aarde veroorzaakt door voedsel. Overigens wordt 30% van dat voedsel nooit opgegeten. We gooien het weg in de keuken - vooral in westerse landen - of het bederft op het land vanwege slecht transport zoals in Afrika. De gegevens hiervoor komen uit World in Data; een prachtige bron van betrouwbare informatie.
Het opvallende is nu dat er op veel gebieden duidelijk progressie is om die voetafdruk te verminderen. Denk aan alle investeringen in hernieuwbare energie. Maar op het gebied van voedsel is die kentering nog nauwelijks te constateren. Oké, er zijn veel initiatieven om lokaal voedsel te eten en als we dat op een zo milieuvriendelijke manier doen, dan draagt dat zeker zijn steentje bij. Het punt is alleen dat transport maar een zeer kleine bijdrage levert aan de voetafdruk van voedsel, er wordt maar heel weinig per vliegtuig vervoerd.
Als we de huidige trend van verduurzaming op de verschillende gebieden extrapoleren, dan wordt over 15 jaar meer dan 50% van de global warming veroorzaakt door voedsel. De wereldwijde consumptie van vlees neemt nog steeds met 9% per jaar toe. In de afgelopen decennia is enorm veel bereikt om voedsel goedkoper te maken, maar met de impact daarvan op onze leefomgeving is nauwelijks rekening gehouden. We besteden nu net aan 10% van ons huishoudbudget aan voedsel, terwijl het dus maar liefst 26% bijdraagt aan global warming. Ik zit er niet ver naast als ik zeg dat dit 50 jaar geleden omgekeerd was.
Persoonlijk denk ik dat het te veel van mensen gevraagd is om alles te verwachten van gedragsverandering. Als de eerlijke prijs van voedsel in rekening zou worden gebracht, zou dit een groot effect kunnen hebben. Politiek ligt het gevoelig, en dan heb ik het nog helemaal niet gehad over de positieve effecten op de gezondheid als er meer vezels en dus plantaardig zou worden gegeten.