Leven we korter als gevolg van UPF?
Talloze onderzoeken hebben al bewezen dat sterk bewerkt voedsel de gezondheid van de consument geen goed doet. Dan drukken wij het heel mild uit. Wat is Ultra Processed Food, ofwel UPF? Die definitie is lang niet duidelijk. Wat wel helder is zijn de lange termijn schadelijke effecten die aan diverse soorten UPF worden toegeschreven.
Wat zijn die bewerkingen eigenlijk?
Mengen, roeren, zeven en portioneren zijn de meest onschuldige handelingen. Het gaat meer om de geavanceerde bewerkingen zoals extraheren, raffineren, conserveren en steriliseren.
Gaat onze gezondheid ten onder door gemaksvoedsel?
Nee, niet direct. Het is wel een zeer geleidelijk proces waarin ons eetpatroon verandert en de vraag naar knutselvoedsel steeds groter wordt omdat wij steeds meer dingen te doen hebben. Neem de sociale media maar als voorbeeld, de tijdvreter bij uitstek. Aardappelen schillen, groenten wassen en snijden is verleden tijd en daar krijg je natte handen van. Onze oma’s deden dit wel. Die hadden toch niets anders te doen.
Voedingsmiddelentechnoloog een gifmenger? Regelmatig krijg ik die kwalificatie naar mijn hoofd geslingerd. Een technoloog draagt in hoge mate bij aan het uitvinden van ingewikkelde bewerkingen om ons voedsel goedkoper, lang houdbaar, veilig, lekkerder en mooier te maken. Deze vijf vereisten zorgen voor een hoge knutselfactor. Is makkelijk eten ook goed voor je? Daar schuilt juist een paradox. Wij willen gezonder eten en het moet ook gemak bieden zodat je na slechts enkele minuten toch een hele maaltijd op tafel kunt toveren. Een Italiaan staat gemiddeld 20 minuten achter het aanrecht en de gemakzuchtige Nederlander is in de helft van de tijd klaar.
Gemaksvoedsel: ingebakken luiheid!
De supermarkt puilt uit van het kant-en-klare gemak. Zelfs het ontbijt is aan het veranderen. De benzinepompen varen er wel bij. De sandwiches zijn gemaakt van een broodsoort die niet in de winkel te koop is. Dit brood blijft wel 5 dagen ‘vers’. Daar is een trukendoos voor nodig. De markt vraagt ernaar, de technoloog maakt het voor je. De complexe samenstelling van het alledaagse voedsel kan ervoor zorgen dat er interessante chemische verbindingen ontstaan tijdens de talrijke bewerkingsstappen. Sterilisatieprocessen zijn lang niet zo onschuldig als ze lijken. Het is een eeuwenoude conserveringsmethode die gericht is tegen bederf door micro-organismen. De chemische reacties worden zelden benoemd.
Het afgelopen jaar is ons onderzoek afgerond naar het verschil tussen natuurlijk gerookte levensmiddelen en het gebruik van rookaroma uit een potje. In mijn lezing van 15 mei op Food Tech zal ik de belangrijkste conclusies delen en de definitie van UPF wat scherper omlijnen. Hopelijk ontstaat er een discussie over wat nu gezond eten is. We weten meer, we worden met z’n allen ouder en daarom maken we ons steeds meer zorgen. Hopelijk wordt veel voedselangst weggenomen en worden de feiten objectief weergegeven zonder dat de toehoorder gillend door het raam naar buiten springt. Van een plakje cake ga je niet dood.