NIEUWS | De kans bestaat dat je ooit weleens een lokaal biertje of ander product op hebt van een 'vergeten' gewas. Volgens de WUR gebruiken steeds meer lokale producenten het, maar nog slechts mondjesmaat en lokaal. Op 1 mei 2025 tijdens het discussie-congres op de universiteit hebben boeren en brouwers het over de mogelijkheden van het soort gewas en hoe het gebruik kan worden verbeterd.
Elke boer heeft te maken met ziekten en plagen op zijn gewassen. Maar wat doe je er tegen behalve het gebruik van bestrijdingsmiddelen? Op de Wageningen Universiteit zien ze een oplossing: gebruik 'vergeten' gewassen. Op 1 mei 2025 tijdens het discussie-congres wisselen boeren en brouwers van gedachten over het verbeteren van het gebruik, de mogelijkheden en uitdagingen die dit soort gewassen biedt.
'vergeten' gewassen verstevigen grote graangewassen
Gewassen verbouwen op grote schaal is te vergelijken met het fokken van honden: als je te veel van hetzelfde fokt, krijg je inteelt. 'vergeten' gewassen zijn daarom zo belangrijk; Ze houden gewassen als tarwe, rogge en haver zuiver en sterk. Ze zijn perfect aangepast aan de omgeving waar ze groeien. Het verbouwen en gebruiken van 'vergeten' lokale gewassen levert winst op voor het milieu, maar ook voor de boer.
'vergeten' gewassen minder vatbaar
Lokale variëteiten van gewassen worden steeds populairder. Dit vindt onderzoeker Yann de Mey van de Wageningen Universiteit niet vreemd. ‘vergeten' gewassen wijken op genetisch niveau af van de gewassen die we op grote schaal gebruiken. Daardoor zijn ze minder vatbaar voor ziektes."
'vergeten' gewassen nog op lokaal niveau
Volgens de WUR gebruiken steeds meer lokale producenten van deze 'vergeten' gewassen, juist omdat ze sterker zijn. Maar het gebruik van 'vergeten' gewassen gebeurt nog slechts mondjesmaat op lokaal niveau. De Mey verklaart dat het meestal om kleine initiatieven gaat, zoals de lokale keten in Wageningen.
Bier van lokale rogge
De Stadsbrouwerij in Wageningen, die recentelijk het 'Bevrijdingsbier' ontwikkelde, noemt ze als voorbeeld. Zij verwerken alleen lokale producten tot lokale biertjes. Zo werd er een bier van roggebrood gebrouwen die inheems op de Veluwe groeit. “Een lokale ondernemer kan zo sneller en beter inspringen op ontwikkelingen. Het 'Bevrijdingsbier' is gemaakt van lokale granen en in het hele productieproces komen er alleen maar lokale ondernemers aan bod”, aldus De Mey.
Bierbrouwer van de Stadsbrouwerij Wageningen, Dennis Lebbing, vertelt in het radioprogramma BertOp5: “Tegenwoordig zijn gewassen gecultiveerd en geoptimaliseerd. Veel bier komt van gerst uit het buitenland of groothandels.” Dit terwijl er vroeger nog helemaal geen gif of kunstmest bestond om granen te verbouwen voor bier of brood.
Lebbing kent zo’n tien adressen van lokale producenten die 'vergeten' gewassen gebruiken. Hij brouwt zelf bier van Rogge die inheems is voor de Veluwe. “Deze rogge is beter te verwerken. Gewone rogge is plakkerig en het filter gaat er van dichtzitten.”
Volgens Lebbing staat het niet op supermarkt etiketten dat een lokaal (graan)gewas gebruikt is. Hij vindt het belangrijk om het juist wel te benoemen aan zijn klanten. “Je ondersteunt het landschap met elke slok bier”, aldus Lebbing.
Lokale gewassen leveren winst op
Volgens De Mey is het niet altijd zo makkelijk om dit soort lokale initiatieven van de grond te krijgen. "Het grote probleem is dat kleinschaligheid ook altijd wat duurder is. Daarom is het belangrijk dat alle schakels in de keten van graan tot bord meedenken om een lokaal product te promoten. En daar hoort bijvoorbeeld ook een sociaal netwerk bij. Dat valt niet altijd mee."
Bron: Omroep Gelderland