NIEUWS | Innovatie en robotisering kunnen de weg vrijmaken voor een toekomstbestendige en groeiende voedingssector. Dit stelt ABN AMRO in zijn sectoranalyse. De arbeidsproductiviteit dreigt te stagneren en voedingsbedrijven investeren te weinig in innovatie en technologie. Meer investeren en financieel consolideren zijn de sleutels tot groei.
De arbeidsproductiviteit in de voedingsmiddelenindustrie kwam het afgelopen decennium tot stilstand, wat de toekomstige winstgevendheid van voedingsbedrijven onder druk zet. De sector loopt hiermee achter op andere industrieën. Sinds 2000 is de arbeidsproductiviteit in de voedingsmiddelenindustrie met slechts 12 procent gestegen, terwijl andere sectoren veel grotere verbeteringen hebben geboekt. Ondertussen neemt de arbeidsmarktverkrapping en de vergrijzing toe, maar bedrijven blijven onvoldoende investeren in technologie en automatisering. Slechts 2,3 procent van de omzet van voedingsbedrijven wordt geïnvesteerd in kapitaal. ABN AMRO ziet consolidatie van bedrijven en forse investeringen in robotisering als noodzakelijke stappen voor een hogere productiviteit en een toekomstbestendig groeipad.
Investeringen in innovatie blijven achter
De voedingsmiddelenindustrie blijft achter als het gaat om investeringen in technologie en innovatie. Terwijl andere sectoren profiteren van digitalisering en automatisering, is de sector nog steeds sterk afhankelijk van arbeidsintensieve processen. De beperkte investeringen in kapitaal – zoals machines en geavanceerde installaties – zorgen ervoor dat de sector achter komt te lopen ten opzichte van andere sectoren.
Robotisering en consolidatie als oplossing voor stagnatie
Door de toenemende krapte op de arbeidsmarkt en de stijgende loonkosten is het huidige verdienmodel van de voedingsindustrie niet langer houdbaar, stelt ABN AMRO. Jelmer Schreurs, sectoranalist Agri & Food bij ABN AMRO: “Arbeidsmigranten stellen hogere looneisen of keren niet meer terug, nu de welvaart in hun thuisland toeneemt. Dat dwingt bedrijven te investeren in nieuwe, arbeidsbesparende technologieën en automatisering.” Schreurs benadrukt dat robotisering en een doelgerichte inzet van kunstmatige intelligentie (AI) kunnen leiden tot grotere efficiëntie in productie, voorraadbeheer en transport. Daarnaast kan consolidatie bedrijven in staat stellen schaalvoordelen te realiseren en ruimte te creëren voor noodzakelijke investeringen.
De weg naar hogere productiviteit
Volgens ABN AMRO kunnen bedrijven op verschillende manieren hun toegevoegde waarde verhogen, bijvoorbeeld door samen te werken binnen de keten of door in te spelen op nichemarkten met premium producten. Maar om de productiviteit daadwerkelijk te verhogen en de sector te laten groeien, pleit ABN AMRO voor een combinatie van twee strategieën:
Robotiseren: Investeringen in kapitaal lopen in de voedingsmiddelenindustrie achter. Er komen echter steeds meer arbeidsbesparende technologieën op de markt die economisch rendabel zijn. De vrijgekomen arbeid kan elders in de economie worden ingezet. Bovendien biedt de integratie van kunstmatige intelligentie in productie-, voorraad- en transportplanning nieuwe kansen voor efficiëntie.
Consolideren: Om investeringen in robotisering mogelijk te maken, moeten bedrijven voldoende schaal hebben. De voedingsmiddelenindustrie is momenteel te versnipperd, met veel kleine en middelgrote bedrijven. Een consolidatieslag – eventueel zelfs over landsgrenzen heen – biedt kansen voor schaalvoordelen, vergrote slagkracht, en ruimte voor investeringen in kapitaal en R&D. Dit kan ook toegang bieden tot nieuwe afzetmarkten.
Lees ook het artikel 'Voedingsindustrie terug op licht groeipad in 2025'. De prognose van ABN AMRO voor de voedingssector in 2025.