NIEUWS | Eiwit gewonnen uit tomatenbladeren is voorlopig nog niet de nieuwe tofu. Een nieuw WUR-onderzoek door PhD-kandidaat Marietheres Kleuter brengt in kaart waarom eiwitwinning uit tomatenbladeren lastig blijkt. De celwanden, de groene kleur, en verschillende genen zijn allemaal factoren, evenals veroudering.
Tomatenblad bevat verrassend veel eiwit: tot wel 27 procent. De WUR heeft onderzoek gedaan of deze mogelijke nieuwe eiwitbron op grootschalige toepassing mogelijk is. Promotieonderzoek van Marietheres Kleuter, PhD-kandidaat aan Wageningen University & Research, laat zien welke hobbels er nog zijn om van tomatenblad een waardevolle grondstof te maken.
Fysieke barrière en lage opbrengst
Kleuter: “Een groot deel van het eiwit in tomatenblad bestaat uit Rubisco. Dat is een belangrijk enzym voor de fotosynthese: het helpt de plant om CO2 uit de lucht vast te leggen. In het ideale geval kun je van dit eiwit een gerecht maken dat lijkt op tofu.”
Maar zover zijn ze nog niet. Kleuter: “Er zijn nog veel factoren die winning lastig maken. Een belangrijke is dat de celwanden in het blad een fysieke barrière vormen, waardoor het moeilijk is om het eiwit eruit te halen. Ook verandert de samenstelling van de celwanden als het blad ouder wordt. Dat maakt de opbrengst aan gewonnen eiwitten veel lager.”
Groene kleur
In onze proeven bleef het gewonnen eiwit groen door het bladgroen. Dat is niet ideaal - mensen zijn niet gewend aan groen eiwit - maar als je het gebruikt in bijvoorbeeld shakes of als voedingssupplement, hoeft die kleur geen bezwaar te zijn.”
Afbraak in ouder blad
Het startpunt voor het uitgebreide onderzoek was om uit te vinden hoe eiwitten in tomatenblad worden opgebouwd en weer afgebroken. Eiwitten kun je het beste uit een jong tomatenblad halen, ontdekte ze. Naarmate het blad ouder wordt, breken de eiwitten af tot kleinere moleculen, zogenaamde peptiden. Dit komt door enzymen die eiwitten afbreken – de zogeheten proteases. Kleuter: “In onze proeven hebben we twee genen uitgeschakeld die zorgen voor de aanmaak van die proteases. Dat werkte: de afbraak van eiwitten werd afgeremd, maar niet tot het einde van de groeiperiode.”
Belangrijke inzichten voor eiwitbehoud
Het onderzoeken hoe eiwitten in tomatenblad worden opgebouwd en weer afgebroken gebeurde via een zogenoemde proteomics-analyse. Daaruit bleek dat nog veel meer genen een rol spelen bij het eiwitgehalte en de mogelijkheid om dat eiwit te winnen. Dit zijn belangrijke inzichten voor veredelaars. Zij kunnen bij het veredelen van nieuwe tomatenrassen nu gerichter zoeken naar eigenschappen die ervoor zorgen dat het eiwitgehalte hoog blijft, ook als het blad ouder wordt. Dat is belangrijk, want jong blad is al nodig voor de fotosynthese en dus de groei van de tomaten zelf.
Nieuwe eiwitgewassen
Het onderzoek van Kleuter sluit aan bij breder werk binnen Wageningen University & Research om nieuwe bronnen van plantaardig eiwit te vinden. Onder de naam waterlinzen is eendenkroos bijvoorbeeld inmiddels door de EU goedgekeurd als voedsel en eiwitbron. Hier ging jaren onderzoek van WUR aan vooraf. Kleuter: “Er lopen ook onderzoeken naar hoe goed eiwitten uit bestaande rassen en varianten van land- en tuinbouwgewassen in de praktijk te winnen zijn, bijvoorbeeld bij suikerbieten.”
Bron: Klimaatweb