NIEUWS | Het Franse equivalent van het RIVM, Anses, waarschuwt voor het gezondheidsrisico van isoflavonen in soja. Franse schoolkantines en bedrijfsrestaurants moeten volgens Anses stoppen met het aanbieden van sojaproducten. Het Voedingscentrum hoopt er binnenkort samen met het RIVM en de Gezondheidsraad in te verdiepen voor een eventuele aanscherping van het advies.
Volgens het Franse RIVM, Anses, bestaat het risico dat kinderen en volwassenen er te veel van eten en dat brengt gezondheidsrisico’s met zich mee. Het officiële agentschap Anses dat toezicht houdt op voedselveiligheid wil daarom soja weren uit schoolkantines en bedrijfsrestaurants.
Soja in voedingsproducten
Anses wijst erop dat soja relatief veel van de stof isoflavonen bevat. En soja zit in tal van voedselproducten, zowel dierlijke producten zoals melk als plantaardige producten zoals tofu, vegetarische burgers en sojakoekjes. Het gebruik van soja is de laatste jaren gegroeid met het aantal vegetariërs en veganisten: sojabonen dienen voor hen vaak als vleesvervanger.
De werking van isoflavonen
De stof isoflavonen heeft dezelfde werking als het vrouwelijk hormoon oestrogeen. De organisatie onderzocht hoeveel sojaproducten iemand mag eten zonder dat er gevaar is. Dat aantal is vergeleken met wat Fransen nu in het echt aan soja-producten consumeren. Wat blijkt: 76 procent van de kinderen van 3 tot 5 jaar oud die soja eten, krijgen er nu al te veel van binnen. Van de volwassen vrouwelijke soja-consumenten (18 tot 50 jaar) consumeert 47 procent meer dan goed voor ze is.
“Als de stof in te grote mate wordt geconsumeerd kan dat slecht zijn voor de gezondheid, met name voor de vruchtbaarheid”, aldus Anses. Universitair hoofddocent Katja Teerds legt aan EenVandaag uit hoe isoflavonen werken: "Ze binden aan de receptor voor oestrogeen, het vrouwelijk geslachtshormoon. Een piek in oestrogeen zorgt voor de eisprong." In theorie kunnen heel grote hoeveelheden isoflavonen dus zorgen voor een lager oestrogeen en daarmee de eisprong dwarszitten. Uit veel onderzoeken blijkt echter dat het effect verwaarloosbaar is en alleen kan veroorzaken dat de menstruatiecyclus een dag langer duurt.
Het Voedingscentrum over isoflavonen
Het Nederlandse Voedingscentrum waarschuwde eerder al voor het gebruik van isoflavonen in voedingssupplementen. De organisatie hanteert echter alleen advies voor zwangere vrouwen als het gaat om soja-inname. “Bij hoge doseringen kan dat schadelijk zijn voor de gezondheid. Ze hebben tijdens de zwangerschap mogelijk invloed op de ontwikkeling van de geslachtsorganen van het kind”, aldus het Voedingscentrum. Gezondheidsexpert bij het Voedingscentrum, Marije Verwijs, adviseert zwangeren en niet-vleeseters om maximaal vier glazen sojadrink per dag en daarnaast nog twee vleesvervangers op basis van soja per week te nuttigen.
Verder komt gevarieerd eten naar voren als de oplossing. Het Voedingscentrum adviseert mensen om meer verschillende soorten plantaardig voedsel te eten dan alleen producten op basis van soja, omdat andere peulvruchten veel minder isoflavonen bevatten. Ook helpt het om te letten op welk sojaproduct je koopt, want de risico’s verschillen per sojaplant en per productiewijze.
Gezondheidsadvies aanpassen
Het Voedingscentrum hoopt zich binnenkort samen met het RIVM en de Gezondheidsraad te kunnen buigen over het Franse rapport. "Indien nodig zullen we ons advies officieel aanpassen." Anses roept ook de voedingsindustrie op om in actie te komen. ‘Bedrijven moeten de productie en de bewerking van soja veranderen, zodat de hoeveelheid isoflavonen vermindert.’