https://pixabay.com/nl/photos/komkommer-salade-voedsel-gezonde-685704/
NIEUWS | De EU gaat plastic verpakkingen voor groente en fruit onder de anderhalve kilo verbieden per 2030. Wat betekent dit voor de houdbaarheid en voedselverspilling? GroentenFruit Huis werkt aan een uitzonderingslijst voor groenten en fruit die niet zonder verpakking kunnen, zoals komkommers en cherrytomaatjes.
De Europese Unie heeft besloten om eenmalige plastic verpakkingen voor groente en fruit onder de anderhalve kilo te verbieden per 2030. Besparen op plastic en het plastic afval verminderen is goed voor het milieu. Maar een verpakking is soms wel nodig: het helpt het product om vocht vast te houden zodat het niet uitdroogt. Voor een komkommer geldt dat de CO2-uitstoot van een verspilde komkommer net zo hoog is als 75 plastic verpakkingen van een komkommer.
Uitzonderingslijst in de maak
GroentenFruit Huis in Zoetermeer werkt aan een lijst met uitzonderingen. De branchevereniging behartigt de belangen van Nederlandse groente- en fruitbedrijven in Europa. Groenten en fruit waarvan is bewezen dat ze niet zonder plastic verpakking kunnen, mogen hun plastic verpakking behouden. Robert Bakker, senior specialist Data en Verpakken, vertelt namens GroentenFruit Huis tegen Omroep West dat het niet zo simpel ligt.
“Een verpakte komkommer is verpakt wel drie weken goed eetbaar, maar zonder verpakking wordt de komkommer na tien dagen al behoorlijk geel en is die niet meer aantrekkelijk om te eten.” GroentenFruit Huis werkt eraan om komkommers op de lijst met uitzonderingen te krijgen. Dan mag de groente nog steeds in plastic worden verkocht.
Kleine cherrytomaten wel en grote tomaten niet
Maar hoe zit het met de tomaten? “Dat is een hele diverse groep”, zegt Bakker. Voor iedere tomaat - van grote trostomaten tot de kleine cherrytomaten - is de aanpak anders. “Grote tomaten kunnen zonder plastic worden verkocht. Dan worden ze los in een bak aangeboden. Het nadeel daarvan is dat ze daardoor minder worden verkocht en niet iedereen vindt dit even hygiënisch.” In het geval van trostomaten kan het zonder verpakking, maar vallen ze sneller van hun steel af.
Bij kleine cherrytomaten zijn de plastic verpakkingen wel essentieel volgens Bakker, omdat het diefstal tegengaat. En kartonnen doosjes werkt ook niet, want dan zijn ze niet zichtbaar. Er bestaat een aanzienlijke kans dat kleine tomaten op de uitzonderingslijst komen, maar grote en trostomaten waarschijnlijk niet.
Ingrijpend, maar belangrijk
Voor telers is het lastig om in te spelen op deze verandering omdat de uitzonderingslijst nog gemaakt wordt. Nature's Pride in Maasdijk, verhandelaar van meer dan tweehonderd soorten groenten en fruit, is positief over de regelgeving. Wel verwacht het bedrijf dat de maatregel ingrijpend gaat zijn.
De impact van de nieuwe regels zit volgens de organisatie vooral in de investeringen in nieuwe machines. “Dat zal leiden tot hogere kosten voor alternatieve materialen. Mogelijk resulteert dat in hogere prijzen voor de consument. Biologisch afbreekbare labels kosten bijvoorbeeld een veelvoud van papieren labels”, aldus het bedrijf.
Uitzonderingslijst moet op Europees niveau
Of de lijst met uitzonderingen hetzelfde is in ieder Europees land, is nog onduidelijk. De uitwerking van de lijst is namelijk een nationale aangelegenheid. Voor het transport levert dat best wat strubbelingen op.
“Van veel producten is niet bekend naar welk land ze gaan op het moment dat ze worden verpakt”, zegt Bakker. Hij lobbyt daarom hard om de lijst met uitzonderingen in elk land gelijk te krijgen. “Anders moet je sommige producten bij de grens gaan ompakken. Dat is het paard achter de wagen spannen.”
Geen halve pakketjes
Het idee vanuit Europa is om gezamenlijke afspraken te maken om het afval te verminderen. Deze afspraken moeten ook het hergebruik van verpakkingen stimuleren. Samen met het verbod op plastic verpakkingen zijn daarom verschillende andere maatregelen genomen. Pakketjes die voor meer dan de helft leeg zijn mogen bijvoorbeeld ook niet meer.
Goede hoop
Zolang niet duidelijk is hoe bepaalde groenten en fruit moeten worden verpakt, zitten de verpakkende bedrijven op hun handen. “Investeringen liggen stil omdat een nieuwe verpakkingslijn wel zeven tot acht jaar meegaat. Het verpakken van groente en fruit is een heel geautomatiseerd proces dat je niet van de een op de andere dag omgooit”, zegt Bakker. Toch heeft hij goede hoop. “We willen eind dit jaar de lijst met uitzonderingen zo goed als rond hebben.”
Verder lezen? GroentenFruit Huis maakte recentelijk bekend dat Nederland een toegangspoort voor avocado's is.