PAN-NL start petitie om export landbouwgif te verbieden

Nederlandse bedrijven produceren en verkopen nog steeds bestrijdingsmiddelen aan niet-EU landen met zwakke milieuwetten, zoals zaden gecoat met pesticiden en andere gewasbeschermingsmiddelen die in de EU verboden zijn. Pesticide Action Network Nederland (PAN-NL) lanceert op 31 maart 2025 een campagne om de handel van in de EU verboden pesticiden te stoppen. De stichting wil dat Nederland het voortouw neemt. Om druk op Brussel te zetten start PAN-NL een petitie, StopGifExport.nl, die eveneens ondersteund wordt door onder andere Greenpeace, Foodwatch en WECF. Later dit jaar biedt PAN-NL de ondertekende petitie aan alle politieke partijen aan. 

Landbouwgif buiten Europa

De Europese Commissie beloofde in 2020 al de export van het landbouwgif te verbieden. Door druk van de lobby van de chemische industrie is dit echter nog niet gebeurd. In België en Frankrijk is wel al een verbod ingesteld. In veel landen buiten Europa wordt het gif nog vaak gebruikt. PAN-NL stelt dat dit schadelijke gevolgen heeft voor gezondheid en milieu. Volgens de stichting dumpen chemiereuzen als BASF, Bayer en Syngenta verboden pesticiden in Afrika, Azië en Zuid-Amerika, zoals het bijengif imidacloprid.

Waarom pesticiden schadelijk zijn

Sommige pesticiden zijn mogelijk kankerverwekkend, hormoonverstorend, schadelijk voor de foetus of voor het zenuwstelsel. Ook zijn sommigen zeer schadelijk voor bijen, hommels en andere insecten, zijn zeer vervuilend voor het grondwater of doden al het leven in sloten, meren en rivieren. Een Duitse studie -in samenwerking met PAN-NL - uit 2022 schat dat wereldwijd 385 miljoen mensen jaarlijks ziek worden door pesticiden. Ernstige vergiftigingen vinden vooral plaats in landen met een laag inkomen, op het zuidelijk halfrond. Sri Lanka en Bangladesh voerden al een verbod in op zeer gevaarlijke pesticiden. Bewijs uit deze landen toont aan dat levens gered kunnen worden zonder nadelige gevolgen voor de landbouw, aldus PAN-NL. 

Nederland medeverantwoordelijk 

Nederlandse bedrijven die pesticiden exporteren spelen een sleutelrol bij het schaden van het milieu van armere landen. Dit kwam aan het licht door een TV-reportage van Argos in juni 2024 maakte tv-programma Argos hier een uitzending over. Vanuit Rotterdam werd in 2022 in totaal 6000 ton aan verboden pesticiden verscheept naar de haven van Santos, Brazillië. 

Landbouwgif komt alsnog Nederland binnen

De pesticiden komen via bloemen, fruit en groente weer bij ons terug in Nederland. Op basis van testgegevens (2023) van de NVWA, ontdekte Foodwatch dat een aandeel fruit en bloemen uit onder andere Brazilië verontreinigd was met gifresten die in Europa verboden zijn. Bij bananen was dit aandeel het hoogst met 78 procent. Verder was 65 procent van de rozijnen en 30 procent van de rijst verontreinigd. Het jaar daarvoor, in 2022, ontdekte Foodwatch resten van de verboden neonicotinoïden (insecticide) op 16 procent van geïmporteerde graanproducten, 14 procent van kruiden en 8 procent van groenten.

Margriet Mantingh, voorzitter van PAN-NL: “Het druist in tegen de verplichtingen van internationale mensenrechtenverdragen, die ook door Nederland zijn ondertekend, om zeer giftige pesticiden die in de EU verboden zijn, naar landen met een zwakke regelgeving te exporteren.”