Op kleine plastic flesjes frisdrank en water zit vanaf 1 juli 2021 €0,15 statiegeld. Je herkent de flesjes aan het nieuwe statiegeldlogo (zie afbeelding). De komende tijd moet blijken of de nieuwe regeling helpt tegen straatafval en of producenten gaan overstappen op andere verpakkingen.
Statiegeld Nederland, de in- en uitvoeringsorganisatie van het nieuwe statiegeldsysteem, zorgt samen met producenten en innamepunten voor een goede invoering van de regeling. “Het doel is zoveel mogelijk, maar zeker 90% van de kleine plastic flesjes die worden verkocht weer in te nemen,” zegt Raymond Gianotten, directeur van Statiegeld Nederland. “Plastic is een waardevolle grondstof en het is zonde als die verloren gaat. Van de kleine plastic flesjes kunnen weer andere verpakkingen en producten gemaakt worden. Statiegeld op kleine plastic flesjes stimuleert mensen om de flesjes weer in te leveren.”
Wennen
Ook voor 1 juli kun je al flesjes met het nieuwe logo tegenkomen, want ze zullen geleidelijk instromen. Aan de kassa betaal je voor deze producten €0,15 extra, die je weer terugkrijgt als je het lege flesje op de juiste plek inlevert. Gianotten: “Deze verandering zal best even wennen zijn. Daarom starten wij een landelijke campagne zodat iedereen in Nederland weet dat vanaf 1 juli ook statiegeld op kleine plastic flesjes frisdrank en water zit. Het is belangrijk om op het statiegeldlogo te letten en ervoor te zorgen dat het etiket bij inleveren nog op de fles zit en goed te lezen is.”
Innamepunten
Naast de (grotere) supermarkt, kun je de kleine flesjes inleveren bij benzinestations langs de snelweg en later dit jaar ook bij inzamelpunten op een aantal grote NS-stations. Ook bij sportverenigingen kun je straks je lege flesjes kwijt, maar daar krijg je niet altijd je geld terug. Soms kan de vereniging, of de persoon die het flesje inlevert, ervoor kiezen het statiegeld te doneren aan een goed doel.
Verschuivingseffect
Een gevolg van de invoering van statiegeld kan zijn, dat producenten gaan uitwijken naar andere verpakkingen om het statiegeld te omzeilen. Dat kunnen milieuvriendelijker verpakkingen zijn, maar dat is niet gegarandeerd. Bovendien gaat deze verschuiving het gehoopte effect op minder zwerfafval tegen.
Groenlinks-kamerlid Kauthar Bouchallikht diende hier in april 2021 een motie over in. Bouchallikht constateert daarin dat een verschuivingseffect naar een andere type drankverpakkingen, zoals drinkkartons, maar ook nieuwe verpakkingen onwenselijk is. Het bedrijfsleven experimenteert op dit moment met drankverpakkingen die formeel buiten de statiegeldregeling vallen, aldus de motie. Bouchallikht stelt voor dat de regering de verschuivingen in de markt gaat monitoren, maar hier nog geen consequenties aan verbindt. En ze verzoekt de regering om, wanneer uit de monitoring een toename in het zwerfafval blijkt, ook statiegeld in te voeren op drankenkartons en waar nodig op andere drankverpakkingen.
In een Instagram-post noemt Bouchallikht de nieuwe statiegeld-regeling goed nieuws, maar “fabrikanten gaan al gauw op zoek naar sneaky manieren om dit te omzeilen.” De motie werd niet aangenomen, maar “we blijven dit scherp volgen”, aldus het kamerlid.