
Volgens Ceel Elemans, sectorspecialist bij ING, blijft de Nederlandse voedingsindustrie achter op gebied van duurzaamheid. Niet vanwege te weinig initiatief, maar omdat er onvoldoende regie is. Zolang duurzaamheid vooral als concurrentiemiddel wordt ingezet, komt echte vooruitgang niet van de grond en stokt de voortgang op duurzaamheidsdoelen, zegt hij.
Duurzaam over prijs
Elemans stelt dat het essentieel is dat supermarkten duurzaamheid zwaarder laten meewegen in hun inkoopbeleid dan prijs. Dat leidt tot meer financiële ruimte om te investeren in verduurzaming. Daarnaast spelen brancheorganisaties een sleutelrol om het voortouw te nemen bij verduurzamingsplannen in hun sector.
Doelen en verantwoordelijkheid ook zonder druk
De vertraging van Europese duurzaamheidsregels door de aangepaste Omnibus-voorstellen geeft voedingsbedrijven tijdelijk meer lucht. Minder administratieve druk betekent meer vrijheid om eigen keuzes te maken met minder gedetailleerde bewijsvoering. Dit is dus hét moment voor bedrijven om door te pakken, vindt Elemans.
Invloed grote bedrijven
Tegelijkertijd blijven de doelen van de EU Green Deal onverminderd van kracht. Zo stellen grote opdrachtgevers zoals Unilever en supermarkten steeds hogere eisen aan hun leveranciers. Grotere bedrijven moeten immers wél rapporteren en blijven daarvoor de hele keten aanspreken.
Samenwerking maakt het verschil
De eiwittransitie, als essentieel onderdeel van verduurzaming in de voedselketen, laat zien dat echte impact pas ontstaat wanneer de hele voedselketen samenwerkt. De Autoriteit Consument & Markt (ACM) roept bedrijven op samenwerking niet langer te mijden, maar te benutten. De overheid wil in 2030 een 50/50 verhouding tussen dierlijke en plantaardige eiwitten in het supermarktschap. Dit doel hebben supermarkten al omarmd en zetten al concrete stappen, ziet Elemans.
Innovaties zoals hybride zuiveldrank
Opdrachtgevers geven heel duidelijk aan wat zij van hun toeleveranciers verwachten. Dat leidt tot voortgang en innovaties, zoals een recente introductie door Farm Dairy van hybride zuiveldranken. Naast dierlijke ingrediënten bevatten deze dranken ook 30 tot 40 procent plantaardige ingrediënten die zijn verwerkt uit Nederlandse tuinbonen.
Dit concrete voorbeeld toont hoe samenwerking nu al kleine stappen mogelijk maakt. Deze leidt later tot grotere veranderingen met meer impact, verwacht Elemans.
Europese bakkerijen goed bezig
Een ander goed voorbeeld is het Sustainable Wheat Initiative Europe, die zijn Manifest en stappenplan begin juni 2025 lanceerde. Het initiatief wil de transitie naar duurzamere grondstoffen zoals koolstofarme tarwe en bloem versnellen met meer investeringen van Europese bakkerijen.