Uit onderzoek van Panel Inzicht blijkt dat 61 procent van de bevolking voedingssupplementen gebruikt en 34 procent sportsupplementen. Maar is dat wel altijd veilig? "Supplementen zijn niet per se slecht, maar je moet wel weten hoe je ermee omgaat en niet de verkeerde gebruiken," zegt Wieke van der Vossen, expert Voedselveiligheid van het Voedingscentrum.
Gevaarlijke supplementen
"Ik vind het zorgwekkend dat sommige supplementen op de markt gevaarlijk zijn, zelfs als je er weinig van inneemt. Een voorbeeld hiervan zijn sommige kruidenpreparaten," stelt Van der Vossen. Kruidenpreparaten zijn poeders, drankjes of pillen met kruiden. Producenten hiervan claimen vaak dat deze eetlustremmend, kalmerend en/of slaapopwekkend zijn. Maar voor sommige kruiden in preparaten heeft het RIVM een waarschuwing afgegeven. Het gaat specifiek om Huperzia serrata, Tabernanthe iboga en Ashwagandha (Withania somnifera). In dit artikel kun je daar meer over lezen.
"Ook kunnen er claims op kruidenpreparaten staan die soms helemaal niet bewezen zijn”, aldus Van der Vossen. "In Europa moeten claims worden goedgekeurd door de Europese voedselveiligheidsautoriteit (EFSA). Als producenten hun product voorleggen, dan checkt de EFSA deze claims en kijkt het of ze veilig gebruikt kunnen worden.”
Het probleem is echter dat nog een hele lijst van ingediende claims op goedkeuring van de EFSA wacht. "Er is bij de EFSA te weinig personeel om deze claims te kunnen controleren. Desondanks zeggen veel producenten dat de supplementen hun werk doen, zonder dat dit officieel geverifieerd is door de EFSA," concludeert Van der Vossen.
Betere regelgeving
Door de EFSA en de Europese Commissie worden maximale hoeveelheden vastgesteld voor vitamines en mineralen. Deze worden regelmatig herzien. “Het is belangrijk dat er goede maximale hoeveelheden worden vastgesteld, want voor sommige vitamines en mineralen kan het slikken van te veel tot (ernstige) klachten leiden. Een voorbeeld is vitamine B6 wat tot zenuwpijnen kan leiden”, vertelt Van der Vossen.
Zij denkt dat er ook nog iets anders moet gebeuren om ervoor te zorgen dat onveilige supplementen niet meer geconsumeerd worden. "In de farmaceutische industrie worden alle medicijnen, voordat ze verkocht mogen worden, eerst goedgekeurd door een instituut. Het zou goed zijn voor de veiligheid van de consument als dit ook bij supplementen, zoals kruidenpreparaten zou gebeuren, in plaats van dat iedereen supplementen op de markt kan brengen zonder dat deze gecontroleerd zijn. Er wordt in Nederland momenteel wel nagedacht over een notificatieplicht om de veiligheid beter te borgen.”
Veel consumenten weten niet wat ze doen
Van der Vossen vindt het ook een zorgwekkende ontwikkeling dat veel mensen die supplementen gebruiken niet precies weten wat ze binnenkrijgen. "Om een voorbeeld te noemen: sommige mensen slikken medicijnen en ook kruidenpreparaten zoals valeriaan of Sint-janskruid. Maar sommige kruidenpillen kunnen de werking van medicijnen versterken of verzwakken. Dat kan schadelijk zijn voor de gezondheid," concludeert Van der Vossen.
Objectiviteit Boomsma ter discussie
Onlangs zei sportschoolhouder, supplementenverkoper en fitfluencer Arie Boomsma aan tafel bij tv-presentator Renze Klamer het volgende: "Stress en haast komen in een mensenleven nou eenmaal voor. Op een drukke dag zijn supplementen goed om alsnog te proberen zoveel mogelijk goede voedingsstoffen binnen te krijgen."
Van der Vossens reactie: "Arie Boomsma verkoopt zelf supplementen, dus ik vraag me af of hij objectief een mening hierin kan vormen. Nu is het gebruik van vitamines en mineralen zeker niet altijd slecht. Wij adviseren bijvoorbeeld extra vitamine D voor bepaalde groepen zoals ouderen, hele jonge kinderen, zwangeren. Maar in zijn algemeenheid geldt: als mensen al een goede gevarieerde voeding hebben dan is extra slikken vaak niet nodig, omdat in dit voedingspatroon meestal al alle stoffen zitten die mensen nodig hebben. Neem het supplement eiwitpoeder: er zijn veel atleten die dat gebruiken voor extra spiergroei, maar als je gewoon een recreatieve sporter bent die geen topsportprestatie hoeft te verrichten, dan haal je al voldoende eiwitten uit je maaltijd met bijvoorbeeld kwark, een stuk vlees of vis."