BOSTON - Wetenschappelijke artikelen in Amerika die gesponsord worden door de voedingsmiddelenindustrie vallen 4 tot 8 keer zo vaak positief uit voor die fabrikant als niet gesponsorde artikelen.
Dat concluderen Amerikaanse onderzoekers in Boston en Washington nadat ze, tussen 1 januari 1999 en 31 december 2003, 206 onderzoeksartikelen over melk, vruchtensap en frisdrank onder de loep namen.
Van de 206 artikelen bleek 54 procent gesponsord te zijn. De relatie tussen sponsoring en positieve conclusies bleek overduidelijk aanwezig, meldt medisch tijdschrift PLoS Medicine.
Negatief was geen enkel onderzoeksartikel dat was gesponsord door de industrie, terwijl van de onafhankelijke artikelen er 7 negatief waren. Neutraal of positief waren 16 gesponsorde artikelen tegenover 12 van de 'onafhankelijken'.
De onderzoekers noemen de conclusies verontrustend omdat op deze manier geen juist beeld van gezondheidsvoordelen of risico’s van non-alcoholische dranken wordt gegeven. Zeker ook nu het aantal gesponsorde onderzoeken tussen 1999 en 2003 is gestegen. 'Dit kan aanzienlijke gevolgen hebben voor de volksgezondheid.' De onderzoekers pleiten daarom voor meer onafhankelijk voedingsonderzoek.
Volgens Martijn Katan, hoogleraar Voeding aan de Vrije Universiteit en schrijver van het artikel in PloS Medicine, is de relatie sponsoring en positieve conclusies helemaal niet zo duidelijk. '5 artikelen gingen over voedselvergiftiging, waarvoor vooraf -natuurlijk- geen sponsorgeld werd gevraagd aan de industrie. En aan de andere kant betalen fabrikanten maar wat graag mee aan onderzoeken rond producten waar zij volledig achter staan, ook op gezondheidsgebied.'
De hoogleraar ziet wel dat onderzoekers zich met gesponsorde artikelen op glad ijs begeven, omdat negatieve effecten van een product bij sponsoring door de fabrikant waarschijnlijk minder kritisch worden uitgediept. 'Volgende stap wordt het positiever maken van negatieve conclusies.'
Toch vindt Katan dat de voedingsmiddelenindustrie absoluut nodig is voor onderzoek. 'Zonder de expertise van Unilever zouden we nooit de invloed van transvetten op het risico van hartaanvallen hebben ontdekt. Net zoals we Nestlé nodig hadden in het onderzoek naar cholesterolverhogende factoren in ongefilterde koffie.'
Wel moeten onderzoekers geholpen worden om de druk van fabrikanten te weerstaan. Behalve een gedragscode van Universiteiten pleit hij ook voor voorstellen om supervisie te houden op de relaties tussen onderzoekers en hun sponsoren.
Lees ook:
Voedingscentrum: Optimel onbewezen (28 november 2006)
Kijk in ons nieuwsarchief voor:
Alle berichten over onderzoek en gezondheid