Royal Avebe gebruikt elektrische boilers om CO2-uitstoot te verminderen in haar fabrieken in Gasselternijveen en Ter Apelkanaal. Deze functioneren op groene stroom en worden ingezet wanneer er zon en wind beschikbaar is. Wat zijn eerste ervaringen en verwachte besparingen in CO2-uitstoot?

Erik Koops, director Energy bij Royal Avebe, legt uit dat de elektrische boilers in Gasselternijveen en Ter Apelkanaal de CO2-uitstoot verminderen tijdens de productie van aardappelzetmeel en aardappeleiwit. Ook bij de stoomproductie wil Avebe de CO2-uitstoot verminderen. De e-boilers hebben geen fossiele brandstof nodig; ze zetten elektriciteit van groene energiebronnen om in warmte.

Over Avebe

Royal Avebe is een coöperatie van ruim 2.200 akkerbouwers uit Nederland en Duitsland. De zetmeelaardappelen van deze leden worden jaarlijks verwerkt tot hoogwaardige ingrediënten op basis van aardappelzetmeel en -eiwit. Deze ingrediënten worden wereldwijd gebruikt in voeding, diervoeding en industriële toepassingen. Opgericht in 1919, heeft Avebe ongeveer 1.300 werknemers en productielocaties in Nederland, Duitsland en Zweden, en draagt sinds 2019 het predicaat “Koninklijk”.

Vooruitgang met e-boilers

De coöperatie had jaren geleden al plannen om te investeren in e-boilers. Deze installaties, in feite grote waterkokers, vervangen de fossiele brandstof door elektriciteit die wordt opgewekt uit zonne- en windenergie. Alleen door de hoge netwerkkosten was het toen geen aantrekkelijke optie. Inmiddels heeft Avebe subsidie voor drie e-boilers ontvangen. 

E-boilers maken strategisch beheer van energiefluxen mogelijk. “Op zonnige en winderige dagen, wanneer elektriciteitsprijzen lager zijn, wordt de e-boiler gebruikt. Is het aanbod groene elektriciteit laag, dan is de warmtekrachtcentrale de beste optie”, vertelt Erik Koops.

Avebe_Erik Koops Erik Koops, directeur Energy bij Royal Avebe (© Royal Avebe)

De coöperatie heeft een flexibel hybride systeem opgezet voor stoomproductie, met gebruik van e-boilers, warmtekrachtcentrales (wkc) en gasboilers. Koops verduidelijkt: “Bij hoge elektriciteitsprijzen staat de e-boiler uit en wordt de wkc maximaal benut. Bij lage elektriciteitsprijzen draagt de e-boiler bij aan de stoomproductie.”

In de afgelopen maanden heeft Avebe vaak gebruikgemaakt van lage of zelfs negatieve elektriciteitsprijzen, waardoor de druk op het elektriciteitsnet werd verminderd door rechtstreeks stroomverbruik van zonneparken die aangesloten zijn op het elektriciteitsnet van Avebe. 

Toekomstverwachtingen

De reductie van CO2-uitstoot hangt af van de grootte van de e-boiler in verhouding tot de totale stoomvraag en het aantal uren dat de e-boiler met ondersteuning van SDE++ subsidie ingezet kan worden. “Onze doelstelling was 10 procent CO2- reductie met de e-boilers. Door de sterk gestegen netwerkkosten en een hoog correctiebedrag voor de gasprijs in de SDE++ subsidie worden e-boilers mogelijk minder uren gebruikt.”
Daarom wordt verwacht dat de CO2-reductie dit jaar ongeveer 5% zal bedragen, met een stijging bij een groter aanbod van duurzame elektriciteit en hogere kosten voor gas en CO2.

Voortdurende verbeteringen

Avebe vermindert ook de CO2-uitstoot door procesverbetering in de eiwitfabrieken in Ter Apelkanaal en het Duitse Dallmin. Ultrafiltratie membranen verbeteren daar de scheiding van eiwitten van andere moleculen in aardappelsap, wat resulteert in lager energieverbruik en verminderde CO2-uitstoot.

Of de e-boiler een oplossing is voor de voedingsindustrie? Koops: “De e-boiler kan hieraan bijdragen, maar het is geen totaaloplossing door de flexibele inzet die afhankelijk is van de elektriciteitsprijzen. Tenzij die hogere energiekosten acceptabel zijn. Het temperatuurniveau van de warmte die nodig is in de voedingsmiddelenindustrie kan prima worden gerealiseerd met e-boilers, die geen procesaanpassingen vereisen. Dit betekent lagere investeringskosten dan bij hybride installaties in de productieprocessen zelf en geen verandering van producteigenschappen.”
 
En wat zullen e-boilers opleveren qua energieverbruik? “Het rendement van een e-boiler is met 99 procent heel hoog. Ten opzichte van een gasgestookte ketel is 5 tot 10 procent energiebesparing mogelijk, afhankelijk van de mate van warmteterugwinning op de gasgestookte ketel.”

Tips

Koops heeft tips voor voedingsproducenten die vanwege energiebesparing ook willen investeren in dergelijke boilers. “Bekijk goed of de extra elektriciteitsvraag ingevuld kan worden en of de capaciteit van de netaansluiting voldoende is. Wanneer de netaansluiting verzwaard moet worden, is aanschaf van een e-boiler waarschijnlijk niet rendabel”, adviseert hij. “Het temperatuurniveau dat nodig is in de productieprocessen bepaalt hoe rendabel de e-boiler deze temperatuur kan genereren. Bedrijven die hoge temperatuurniveaus nodig hebben, lopen mogelijk tegen beperkingen aan.”
“Speel verder goed in op de onbalansmarkt. De e-boiler komt heel snel op temperatuur. Vaak zijn andere assets trager. Mogelijk zijn aanpassingen nodig om gebruik te kunnen maken van het hybride systeem. E-boilers vergen bovendien forse vermogens. Het is belangrijk om na te gaan of deze aansluiting op het elektriciteitsnet mogelijk is.”

Altijd op de hoogte blijven?