Verzekeringsmaatschappij AIG heeft de NOVI Product Recall Cost Estimator gelanceerd. Voedingsmiddelenbedrijven kunnen met behulp van de tool een inschatting maken van de directe en indirecte kosten waarmee ze te maken kunnen krijgen bij een recall.
EVMI achtergrond & analyse – Recalls
In 2012 vonden er in Nederland circa 300 recalls plaats. Slechts een deel daarvan betreft producten die al in het schap van de supermarkt en in de koelkast of het keukenkastje van de consument beland zijn. Het overgrote deel bestaat uit stille recalls; dan worden de producten al in een eerder stadium onderschept. Ook de stille recalls brengen echter kosten met zich mee: de waarde van de producten zelf, de verloren gegane omzet, het bedrag dat gemoeid is met het logistieke traject om de producten terug te halen, de kosten van het vernietigen van de producten en de verliezen door stilstand van de productielijn of de hele fabriek. Bovendien kunnen incidenten leiden tot verlies van een afnemer. In het retail-landschap met slechts vijf grote spelers, kunnen voedingsmiddelenbedrijven dan in grote problemen komen.
Yuri Cosco (links) en Johan Broeders menen dat de NOVI Product Recall Cost Estimator voedingsmiddelenbedrijven meer inzicht kan verschaffen in de mogelijke omvang van schade bij een incident.
Verzekeringsmaatschappij AIG is gestart met de NOVI Product Recall Cost Estimator omdat bedrijven weinig inzicht hebben in de mogelijke omvang van schade bij een incident. Het is daarom voor ondernemingen moeilijk een raming te maken van de totale kosten, legt Johan Broeders uit. Hij houdt zich vanuit de Rotterdamse vestiging van de Amerikaanse verzekeringsmaatschappij AIG bezig met de acceptatie van verzekeringsrisico’s op het gebied van aansprakelijkheid en van product recalls in de voedingsindustrie.
Tool
De NOVI Product Recall Cost Estimator is een riskmanagement tool om de Probable Maximum Recall Loss (PRLM), de maximale eigen schade van een eventuele recall, te kunnen inschatten. NOVI is opgezet voor bedrijven met een omzet vanaf vijf miljoen euro, dus niet voor de bakker op de hoek, maar wel voor de grotere bakkerijen. De computer maakt via een algoritme een berekening van de hoogte van de schade bij een worst case scenario. Het gaat dus niet over de kans dat het incident zich voordoet, maar de grootte van de schade mocht het incident zich voordoen.
NOVI is niet bedoeld als acceptatietool voor een verzekering, maar ondernemers kunnen het programma wel gebruiken om vast te stellen of een recallverzekering, ook wel productcontaminatieverzekering (CPI), zinvol is. De tool is gratis beschikbaar voor elk voedingsbedrijf en is niet gekoppeld aan de aanvraag voor een verzekering, al erkent Broeders dat AIG wel hoopt dat de interesse voor een verzekering gewekt wordt.
Voor de tool heeft AIG gebruik gemaakt van de expertise over schade bij terughaalacties die het bedrijf de afgelopen 25 jaar met recallverzekeringen heeft opgedaan. Ook zijn gegevens over de ervaringen van NSF International, een consultancybureau voor voedselveiligheid, verwerkt. De tool is bovendien het afgelopen jaar gefinetuned met behulp van recente voedselincidenten.
Batchgrootte
Bedrijven kunnen zich via internet aanmelden voor de NOVI Product Recall Cost Estimator. AIG filtert de niet-voedingsmiddelenbedrijven eruit en stuurt het voedingsbedrijf dan binnen drie dagen een pdf toe met een serie vragen, onder meer over het soort producten, de omzet, de grootte van de batches, het percentage van de grondstoffen dat wordt getest en de herkomstlanden van grondstoffen. Ook zijn er vragen over voedselveiligheid en risicobeheer. De vragenlijst wordt doorgaans ingevuld door verschillende mensen van een voedingsmiddelenbedrijf. De financieel verantwoordelijke vult de vragen over de kwantiteit in en de kwaliteitsmanager de vragen over de kwaliteit. Als de vragen beantwoord zijn, berekent de computer de hoogte van de geschatte eigen schade van een recall. De uitkomst wordt na een menselijke check naar de aanvrager gestuurd. Dat duurt doorgaans ook een dag of drie. De verstrekte informatie wordt vertrouwelijk behandeld.
Het programma kijkt naar factoren die een risicofactor vormen voor de hoogte van de kosten. Een belangrijke factor daarbij is de batchgrootte. Wanneer het gaat om relatief kort houdbare producten is het aantal producten dat bij een incident moet worden teruggehaald waarschijnlijk niet zo groot, terwijl dat bij een gesteriliseerd product in blik wel het geval kan zijn. Wanneer een bedrijf een groot aantal verschillende bereide maaltijden produceert, is de batch kleiner dan bij een volcontinue productie bij een zuivelbedrijf.
Ook is van belang hoe goed de verontreinigde producten kunnen worden getraceerd. Is er sprake van een productiecode per dag, per uur, of per minuut? Bij een bacteriële besmetting van de productieomgeving in een vlees- of visverwerkend bedrijf is de omvang van de eigen schade al gauw groter dan wanneer er op een bepaald ogenblik tijdens productie een vreemd voorwerp in een product is aangetroffen, zo is in de praktijk gebleken. Sommige elementen worden níet in de tool meegenomen, zoals imagoschade en de kosten van campagnes om verloren marktaandeel terug te winnen, en het verlies van een klant. Ook de kosten van de reparatie of reiniging van processing equipment worden niet verdisconteerd.
Preventie
Bij NOVI gaat het dus om de ernst van de calamiteit mocht die zich voordoen. Voor ondernemingen is echter ook de frequentie van belang. Yuri Cosco van AIG legt aan de hand van een grafiek met de kans afgezet tegen de ernst uit, dat veel voorkomende incidenten die geen grote schade met zich meebrengen, vaak kunnen worden voorkomen door de HACCP aan te scherpen. Door preventie dus. De kosten hiervan kunnen door het bedrijf zelf worden gedragen als onderdeel van het normale bedrijfsrisico. Voor een incident met een kleine risicokans maar grote gevolgen, kan een productcontaminatieverzekering een overweging zijn. Wanneer bedrijven daar verstandig aan doen is afhankelijk van wanneer de schade het bedrijf echt pijn gaat doen.
Cosco werkt vanuit België als principal consultant bij AIG. Hij komt in beeld wanneer een voedingsmiddelenbedrijf belangstelling heeft getoond voor een verzekering. Cosco is voedingsmiddelentechnoloog en heeft ervaring als kwaliteitsmedewerker bij de voedingsmiddelenbedrijven McCain, Beckers en Quick. Ook heeft hij voor Lloyd’s Register Quality Assurance LRQA audits gedaan bij levensmiddelenbedrijven. Cosco stelt in de ruim tien jaar dat hij als quality manager werkzaam was in de voedingsindustrie, nooit te maken te hebben gehad met verzekeringen. Dat staat ver van een QA-manager af en is meer iets waar bijvoorbeeld de CFO zich mee bezig houdt. Cosco is dan ook veel bezig met het maken van de vertaalslag tussen bedrijf en verzekeringsmaatschappij.
Aansprakelijkheid
De schade waarmee ondernemers worden geconfronteerd bij een terughaalactie of een productcontaminatie kan volgens Broeders worden onderverdeeld in twee delen: aansprakelijkheidsclaims voor recallschade van derden (zoals de retailer of consument) en eigen schade. De claims van derde partijen zoals retailers betreffen voornamelijk de door hen gemaakte terugroepkosten en schadeclaims van consumenten. De eigen schade van de producent bestaat doorgaans uit productschade (waarde teruggeroepen producten), de zelf gemaakte kosten in de terugroepactie en bedrijfsschade. Een bedrijfsaansprakelijkheidsverzekering is gericht op de aansprakelijkheidsrisico’s, zoals ten aanzien van letselschadeclaims van consumenten of B2B claims in verband met geleverde ingrediënten. Een separate recallverzekering, ook productcontaminatieverzekering genoemd, vergoedt voornamelijk de eigen schade.
Broeders schat dat vrijwel alle bedrijven in de voedingsmiddelenindustrie een aansprakelijkheidsverzekering hebben. Hij benadrukt dat dekking voor aansprakelijkheidsclaims voor recallkosten van derden niet standaard in de bedrijfsaansprakelijkheidsverzekering zit, maar dat hiervoor aanvullende dekking nodig is. Dit risico wordt wel in de productcontaminatieverzekering meeverzekerd. Slechts rond de 15 procent beschikt over een recallverzekering, zo schat hij. Hoewel de recallverzekering het eigen bedrijf beschermt tegen de financiële gevolgen van een recall, leeft dit minder bij de ondernemingen. “Van de tien telefoontjes over recallrisico’s gaan er gemiddeld zes of zeven over de aansprakelijkheid voor recallschade. Vaak kunnen we dan vanuit een aansprakelijkheidsverzekering een oplossing bieden.”
Toch is het bewustzijn van de problemen die kunnen voortkomen uit productcontaminatie of recall de afgelopen jaren sterk toegenomen. Diverse keren bleken bedrijven niet of onderverzekerd; het verzekerde bedrag was dan bijvoorbeeld een miljoen euro, maar de schade was wel drie miljoen euro.
Papieren audit
Als een voedingsmiddelenbedrijf een aanvraag heeft gedaan voor een productcontaminatieverzekering voert Cosco een ‘desktopaudit’ uit, waarbij hij op basis van documentatie onderzoekt hoe de HACCP in elkaar zit en of er certificatie voor bijvoorbeeld BRC of IFS is. Zo’n certificaat wordt gezien als positief maar niet zaligmakend, onder meer omdat inspecties aangekondigd worden. Cosco: “Als ik bezoek krijg, ga ik ook stofzuigen… Een auditor ziet een foto van een bepaald moment en niet de film, het hele verhaal. Een goede auditor kan wel meerdere foto’s van het bedrijf nemen, maar de hele film krijgt hij nooit te zien.” Hij merkt echter op dat systemen als BRC en IFS werken aan onaangekondigde controles, waardoor een beter beeld wordt verkregen. Belangrijker dan het certificaat vindt hij echter het onderliggende auditrapport en de opmerkingen die door de auditor gemaakt worden. Als er bij de audit een deur openstond die dicht moest zijn, is dat minder ernstig dan wanneer Listeria monocytogenes of Salmonella op de producten is aangetroffen.
Aan de hand van de papieren audit worden nadere vragen gesteld. Zo wordt bijvoorbeeld bij handelaren die als belangrijkste leverancier weer andere handelaren hebben, goed gekeken naar de supply chain. Cosco: “Als 80 tot 90 procent van de grondstoffen uit China komt, worden aanvullende vragen gesteld. Hoe zorgt het bedrijf ervoor dat de risico’s onder controle zijn?” Naast China worden India en Turkije als risicolanden gezien. Broeders: “Daarbij baseren we ons op het Rapid Alert System for Food & Feed (RASFF) van de EU. Dat is voor ons van grote waarde.”
Recallverzekering
Bij de productcontaminatieverzekering gaat het onder meer om de kosten van het terughalen van verontreinigde producten, de kostprijs van de producten, de kosten van het inhuren van consultants en de bedrijfsstilstand die met de calamiteit gepaard gaat. Ook de recallkosten van een afnemer worden gedekt. Als sprake is van verlies van een contract met een retailer die het directe gevolg is van een verzekerde contaminatie of recall, valt in beginsel ook de bedrijfsschade die hieruit voortvloeit onder de dekking.
De recallverzekering heeft betrekking op verontreinigde producten of producten met verkeerde etikettering waarbij er gezondheidsrisico’s zijn. Het gaat dus niet om kwaliteitskenmerken. Cosco: “Dus niet als er bijvoorbeeld een tomaat op het etiket staat, terwijl die er niet in zit. Of als het gewicht of formaat van een product niet voldoet aan de specificaties, waardoor de retailer er niet mee uit de voeten kan. Of als een drankje met frambozensmaak afgevuld blijkt te zijn met aardbeiendrank. Als de retailer gemaakte kosten op de leverancier verhaalt, vallen deze niet onder de productcontaminatieverzekering. Of de geclaimde schade wel gedekt wordt door de aansprakelijkheidsverzekering, is afhankelijk van de reikwijdte van die verzekering.
Tekst en foto’s: Norbert van der Werff